Cô đơn là gì? Cô đơn làm gì cơ chứ

917

Cô đơn là gì? Có lẽ chúng ta ai cũng có lúc cảm thấy mình cô đơn, chúng ta nói về sự cô đơn. Dường như cô đơn đã trở thành một phần trong cuộc sống của chúng ta, nhưng lại là điều mà chẳng ai chấp nhận được. Liệu bạn có bao giờ tự hỏi cô đơn là gì và liệu mình có đang cô đơn không, mình có sợ sự cô đơn không?

Chúng ta đang sống trong một thời đại mà guồng quay của công việc và cuộc sống diễn ra quá nhanh, đến mức chúng ta còn không có đủ thời gian để cảm nhận về cuộc sống của chính mình thì việc tương tác với nhau càng trở lên xa xỉ. Cô đơn đang là một hội chứng, một thứ bệnh dịch lây lan và bao phủ toàn xã hội. Theo The Economist and Kaiser Family Foundation (KFF), một tổ chức phi lợi nhuận về sức khỏe của Mỹ đã khảo sát các mẫu đại diện của ba quốc gia giàu có trên thế giới bao gồm Mỹ, Nhật và Anh thì có đến gần 20% số người được khảo sát luôn hoặc thường cảm thấy cô đơn, thiếu bạn đồng hành, hoặc cảm thấy bị bỏ rơi hoặc bị cô lập giữa cuộc sống của họ.

cô đơn là gì

“Điều đáng sợ không phải là đứng một mình. Mà là giữa một biển người, vẫn cảm thấy chỉ có một mình.”

Thực tế, “bệnh dịch cô đơn” đang lan tỏa khắp thế giới, ở mọi lứa tuổi, mọi khu vực địa lý và có xu hướng ngày càng gia tăng. Các thống kê về tỷ lệ cô đơn không có nhiều, tuy nhiên tỷ lệ người sống cô lập đang tăng lên nhanh chóng tại Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản và nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam Ngày càng có nhiều người lựa chọn cuộc sống một mình, trì hoãn hoặc không kết hôn và thu mình lại với thế giới riêng của họ: Hơn 40% người Anh lấy TV và thú cưng là nguồn vui sống mỗi ngày; còn tại Nhật, có hơn nửa triệu người thường ở nhà một mình trên 6 tháng và gần như cắt liên hệ với thế giới bên ngoài.

AIDS có thể là đại dịch, béo phì có thể là dịch bệnh thời hiện đại. Nhưng những căn bệnh ấy có thể thống kê được quy mô, chẩn đoán dựa trên các xét nghiệm y tế; nhưng cô đơn thì khác, làm sao có thể đo lường được cảm xúc, tình cảm? Khi nào thì chúng ta bị sự cô đơn chiếm hữu cuộc sống?

Nội dung

Cô đơn là gì?

Cô đơn hay sự cô đơn (Loneliness) là một trạng thái cảm xúc phức tạp và thường gây khó chịu nhằm đáp ứng lại với sự cách ly xã hội. Cô đơn thường bao gồm cảm giác lo lắng về sự thiếu kết nối hay giao tiếp với những cá nhân khác, cả trong hiện tại cũng như tiếp tục kéo dài đến tương lai. Như vậy, sự cô đơn có thể cảm nhận ngay cả khi con người được bao quanh bởi mọi người. Nguyên nhân của sự cô đơn rất đa dạng, bao gồm các vấn đề về xã hội, tâm thần, tình cảm và các yếu tố thể chất.

Nghiên cứu chỉ ra thấy rằng sự cô đơn phổ biến trong xã hội loài người, bao gồm những người đã kết hôn, những người trong các mối quan hệ, gia đình, các cựu chiến binh, và ngay cả những người đã thành công trong sự nghiệp. Nó đã trở thành một chủ đề văn chương được khám phá trong suốt chiều dài lịch sử con người từ thời cổ đại. Sự cô đơn cũng được miêu tả như một nỗi đau tâm lý – và đây là cơ chế thúc đẩy một cá nhân tìm kiếm sự kết nối xã hội. Sự cô đơn thường được định nghĩa trong mối liên hệ của một người với người khác, cụ thể hơn là ” một trải nghiệm khó chịu xảy đến khi mạng lưới quan hệ xã hội của một người bị khiếm khuyết một số phương diện quan trọng”.

co-don-la-gi-4697527-6156710

Cô đơn không phải là không có ai ở bên cạnh. Cô đơn không phụ thuộc vào số lượng bạn bè hay mối quan hệ mà bạn có, mà nó phụ thuộc vào cảm xúc của bạn với những mối quan hệ. Đó là cảm giác bạn bị lạc lõng và cô lập với những người xung quanh. Có bao giờ bạn cảm thấy mình trở lên lạc lõng với thế giới, cảm thấy giường như mọi người đều không hiểu mình? Nếu có, thì chắc hẳn bạn đang cô đơn lắm.

cc3b4-c491c6a1n-gie1bbafa-the1babf-gie1bb9bi-4030733-6204797

“Cô đơn là cảm giác vô dụng. Khi bạn cảm thấy mình không thích ứng được với xã hội, mọi người không hiểu bạn. Bạn cảm thấy tệ về bản thân mình cũng như cảm thấy bị xã hội chối bỏ”.

Ngay cả khi đã kết hôn, vẫn có hơn 60% con người rơi vào trạng thái cô đơn, không thể chia sẻ những suy nghĩ, những tình cảm thầm kín nhất với nửa kia của mình. Cô đơn nguy hiểm như béo phì hoặc ảnh hưởng tương đương với một người hút 15 điếu thuốc mỗi ngày. Đặc biệt, bất kể bạn có bao nhiêu tiền, bạn cũng chẳng thể chống lại sự cô đơn. Bạn có thể có tiền thuê cả tỷ người cùng ngồi với bạn, nghe bạn nói, nhưng bạn sẽ không thể tránh được cảm giác không ai hiểu mình. Cô đơn không phải là việc ở một mình, mà nó đến từ các yếu tố tâm lý cá nhân đang tồn tại trong mỗi con người.

Nguyên nhân của cảm giác cô đơn là gì?

Mọi người có thể trải nghiệm sự cô đơn vì nhiều lý do. Cô đơn có thể do những biến cố hoặc trải nghiệm trong cuộc đời gây ra. Chẳng hạn như, thuở thơ ấu sống trong gia đình có cha/mẹ nóng tính thường có thể dẫn đến tính cách im lặng và sống nội tâm. Hoặc việc cha mẹ đặt quá nhiều kỳ vọng lên con cái làm cho chúng cảm thấy ngột ngạt, không thể chia sẻ, chính những điều này đã vô hình xây dựng lên khoảng trống “chỉ có một mình” trong mỗi đứa trẻ. Việc thiếu những mối quan hệ tình bạn trong thời thơ ấu và tuổi thanh xuân, hoặc sự vắng mặt đi những người có ý nghĩa ở xung quanh cũng có thể dẫn đến những tâm lý rào cản tạo nên sự cô đơn.

be1baa1o-le1bbb1c-gia-c491c3acnh-4850300-5067151

Khi trưởng thành, những những trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ khiến chúng ta luôn giữ thái độ thận trọng khi tiếp xúc với người khác. Bên cạnh đó, chúng ta còn có khuynh hướng tự chỉ trích bản thân, giảm lòng tin vào người khác và chính mình, tạo vỏ bọc độc lập với xã hội.

Nhiều người lần đầu tiên cảm nhận được sự cô đơn khi họ bị bỏ lại một mình lúc còn là một đứa trẻ sơ sinh. Sự cô đơn xảy ra rất phổ biến, mặc dù đôi lúc chỉ là thoáng qua, đó là kết quả của một cuộc chia tay, ly hôn, hay mất mát đi bất kỳ mối quan hệ thân thiết nào. Trong những trường hợp này, sự cô đơn có thể bắt nguồn từ sự mất đi một người đặc biệt hay từ việc rút khỏi vòng kết nối xã hội gây ra bởi những biến cố hoặc những nỗi buồn liên quan.

c3a1p-le1bbb1c-gia-c491c3acnh-5385491-9507986

Sự mất đi một người quan trọng trong cuộc sống thường sẽ bắt đầu một phản ứng đau buồn; trong tình huống này, con người có thể cảm thấy cô đơn, ngay cả khi có những người khác đồng hành ở bên cạnh. Sự cô đơn cũng có thể xảy ra sau khi sinh con (một biểu hiện của trầm cảm sau sinh), sau hôn nhân, thậm chí những sự kiện làm đảo lộn cuộc sống như việc chuyển nơi ở từ quê nhà đến một cộng đồng không quen thuộc, dẫn đến nỗi nhớ nhà. Sự cô đơn có thể xảy ra trong một cuộc hôn nhân không ổn định hay các mối quan hệ gần gũi khác có tính chất tương tự, trong đó cảm xúc hiện tại có thể bao gồm giận dữ, oán giận, hoặc không cảm nhận được tình thương yêu.

Sự cô đơn có thể biểu hiện của một rối loạn chức năng giao tiếp, và cũng có thể là kết quả của những nơi có mật độ dân số thấp, trong đó có rất ít sự tương tác giữa con người với nhau. Sự cô đơn cũng có thể được xem như là một hiện tượng xã hội, có khả năng lan truyền như một dịch bệnh. Khi một người trong một nhóm người bắt đầu cảm thấy cô đơn, cảm giác này có thể lan sang người khác, dẫn đến làm tăng nguy cơ xuất hiện cảm giác cô đơn cho mọi người. Mọi người có thể cảm thấy cô đơn ngay cả khi họ được bao quanh giữa những người khác.

Ngoài ra, môi trường sống cũng là những yếu tố ảnh hưởng đến sự cô đơn: Công việc áp lực dễ làm chúng ta mệt mỏi, stress và không có mối quan hệ tích cực với đồng nghiệp. Chính nó cũng là cũng làm nguyên nhân mối quan hệ gia đình trở nên xa cách. Việc sử dụng mạng xã hội thường xuyên khiến chúng ta ít tương tác thực tế với bạn bè hơn, xây dựng một hình ảnh hoàn hảo của mình trên thế giới ảo làm xã hội ít hạnh phúc hơn,…
cc3b4-c491c6a1n-lc3a0-gc3ac_2-5740074-4969110

Khoa học nói gì về cô đơn

Theo Psychology Today, khi cảm thấy cô đơn, hệ thần kinh sự tự động chuyển sang chế độ “tự vệ” khiến con người thu mình lại, mài mòn cảm xúc, cư xử thô lỗ ngay cả khi không có mối đe dọa thực sự nào xung quanh. Sự cô đơn với lớp vỏ bọc cách biết với thế giới khiến con người hành xử như thể không – cần – bất – cứ – ai hoặc tự xa lánh mọi người, tránh né với cuộc sống và sống với nội tâm của chính mình. Dần dần, chính sự cô đơn này khiến nhiều người trầm cảm.

Năm 2015, một phân tích tổng hợp do Julianne Holt-Lunstad thuộc đại học Brigham Young để phát hiện ra rằng, những người được phân loại là cô đơn có nguy cơ tử vong cao hơn 26% so với người bình thường. Một nghiên cứu khác được thực hiện bởi Tiến sĩ Dhruv Khullar làm việc tại Đại học Y Weill Cornell Medicine (New York, Mỹ) cũng cho biết việc cô lập với xã hội có thể khiến một người bị gián đoạn giấc ngủ và suy giảm nhận thức nhanh chóng, tiến triển nhanh đến bệnh Alzheimer. Hàng loạt các nghiên cứu khác về cô đơn cũng cho thấy rằng, cô đơn là nguyên nhân dẫn đến rất nhiều vấn đề sức khỏe khác như đau tim, đột quỵ, ung thư, rối loạn chức năng ăn uống, suy giảm hệ thống miễn dịch,…

Một nghiên cứu song sinh tìm thấy bằng chứng cho thấy di truyền chiếm khoảng một nửa số khác biệt có thể đo lường được trong sự cô đơn giữa những người lớn, tương tự như ước tính di truyền được tìm thấy trước đây ở trẻ em. Những gen này hoạt động theo cách thức tương tự như ở nam và nữ. Nghiên cứu không tìm thấy những đóng góp từ môi trường nói chung cho sự cô đơn của người lớn.

Ảnh hưởng của cô đơn là gì?

Sức khỏe tâm thần

Sự cô đơn có liên quan đến sầu muộn, và đó là một yếu tố nguy cơ dẫn đến tự sát. Ở người lớn, sự cô đơn có thể dẫn đến trầm cảm hoặc các chứng nghiện chất kích thích. Sự cô đơn cũng được liên kết với một loại rối loạn nhân cách Schizoid, trong đó người ta có thể nhìn thế giới một cách khác biệt và trải nghiệm cảm giác xa lánh xã hội, được mô tả như là một sự tự đày ải (the self in exile).

co don la gi

Ở trẻ em, thiếu kết nối xã hội có mối quan hệ trực tiếp với một số hành vi chống đối xã hội và tự hủy hoại, đáng chú ý nhất là hành vi thù địch và phạm pháp. Ở cả trẻ em và người lớn, sự cô đơn thường có tác động tiêu cực đến học tập và trí nhớ. Sự gián đoạn của nhịp điệu giấc ngủ có ảnh hưởng đáng kể đến khả năng hoạt động trong cuộc sống thường ngày.

Sức khỏe thể chất

Việc cô đơn có thể dẫn đến chất lượng giấc ngủ kém hơn, và do đó làm giảm quá trình hồi phục cơ thể.

Sự cô đơn kéo dài (mãn tính) có thể là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng. Nó đã được chứng minh có mối liên quan với sự gia tăng nguy cơ đột quỵ và bệnh tim mạch. Sự cô đơn cho thấy làm tăng tỷ lệ cao huyết áp, cholesterol cao và béo phì.

Sự cô đơn cũng được chứng minh làm tăng nồng độ cortisol trong cơ thể. Nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, mức cortisol cao có thể gây lo lắng, trầm cảm, các vấn đề về tiêu hóa, bệnh tim, rối loạn giấc ngủ và tăng cân.

Sự cô đơn có thể gây ra giảm khả năng miễn dịch tế bào tăng các nguy cơ mắc bệnh, làm giảm hiệu quả của vắc-xin, đồng thời làm tăng các triệu chứng của các bệnh thông thường.

benh-tim-mach-2468497-3636187

Làm gì để chữa trị và phòng ngừa cô đơn

Tỷ lệ cô đơn ngày càng cao bất chấp thu nhập, tuổi tác hay tình trạng sức khỏe. Thâm chí, tại nhiều quốc gia trên thế giới, rất nhiều chiến dịch chống cô đơn được triển khai. Tuy nhiên, điều quan trọng để thoát khỏi cô đơn là xuất phát từ chính những người trong cuộc.

Hãy bắt đầu bằng việc nhận thức được nguyên nhân khiến mình cảm thấy cô đơn và những ảnh hưởng tiêu cực của nó. Sau đó, tự chữa lành cho bản thân bằng cách đối xử thật tốt với chính mình, làm những điều mình thấy hứng thú nhất, khiến bản thân mình hạnh phúc và tự hào. Đi xem phim, ăn món ăn yêu thích, shopping hay đơn giản là đọc sách và lắng nghe những bản nhạc yêu thích cảm nhận sự thư giãn.

co don la gi

Bạn cũng có thể nuôi thú cưng để tăng cảm giác kết nối và giảm bớt cảm giác lạc lõng. Trên thế giới có hẳn một liệu pháp là liệu pháp vật nuôi trị liệu (liệu pháp thú cưng), hoặc điều trị nhờ hỗ trợ của động vật. Các nghiên cứu và khảo sát chỉ ra rằng sự hiện diện của các bạn đồng hành động vật như chó, mèo, thỏ và chuột lang có thể giảm bớt cảm giác trầm cảm và cô đơn ở một số người bị bệnh. Ngoài sự đồng hành, bản thân thú cưng cũng làm tăng cơ hội giao tiếp giữa các chủ vật nuôi với nhau.

nuc3b4i-thc3ba-cc6b0ng-6363051-5593596

Đừng quên dành thời gian để chia sẻ với mọi người, tham gia những câu lạc bộ cùng sở thích, tìm lại những người bạn cũ, đăng ký các hoạt động tình nguyện,… và đặc biệt hãy mở lòng để chia sẻ, lắng nghe và được yêu thương. Khi bạn đã sẵn sàng đối mặt và tự tin với chính mình, thì dù có ở một mình, muốn đi nhanh hay muốn đi xa cùng nhau cũng không còn là vấn đề đáng lo ngại phải không?

hoe1baa1t-c491e1bb99ng-te1baadp-thc3aa-1419887-5479366

Liệu cô đơn có mặt tốt không?

Mặc dù cô đơn gây nhiều vấn đề đối với sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần, tuy nhiên nó cũng được cho là có những mặt tốt. Vậy, những mặt tốt của cô đơn là gì?

Sự cô đơn có thể có hiệu ứng tích cực lên cá nhân. Một nghiên cứu thấy rằng, mặc dù dành thời gian một mình có xu hướng làm giảm tâm trạng của một người và tăng cảm giác cô đơn, nhưng nó cũng giúp nâng cao khả năng nhận thức, chẳng hạn như việc cải thiện sự tập trung. Sự cô độc cũng gắn liền với việc phát triển những trải nghiệm tích cực khác, như trải nghiệm tôn giáo, và xây dựng bản sắc cá thể như một nhiệm vụ đơn độc được sử dụng trong nghi thức thông qua đánh dấu một thanh thiếu niên trở thành một người lớn.

co don la gi

Sự cô đơn cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong quá trình sáng tạo.  Ở một số người, tạm thời hoặc kéo dài sự cô đơn làm bộc lộ tư duy nổi bật về nghệ thuật và sáng tạo, ví dụ, như trường hợp của các nhà thơ và rất nhiều nhạc sĩ. Điều này không có nghĩa là bản thân sự cô đơn đảm bảo sự cho sáng tạo, thay vào đó, nó ảnh hưởng đến chủ đề của nghệ sĩ và nhiều khả năng có mặt ở những cá nhân tham gia vào các hoạt động sáng tạo.

Cô đơn là gì?

cô đơn là gì

Cô đơn là gì? Đó là cảm giác mỗi người đều phải trải qua, có người may mắn vượt qua nó hoặc sống chung với nó như một người bạn, nhưng có người lại không thể vượt qua được cảm giác ấy. Đó là phụ thuộc và mỗi người. Dù bạn có cô đơn hay không, hãy dũng cảm bước tiếp, hãy mở lòng để đón nhận yêu thương.

Nguồn Copy